Gávnadibme katolalatj jáhkojn 1100-lågon bäjnij gåbbátjak jáhkolatj ja ábnasatj kultuvrav sáme sebrudagajn. Katolisisman lä Márrjá fuolke ja máná várrjaläjje. Sáme jáhkon lij kujdnajubmel Sáráhkká, gie várrjalij viessomav. Sån viehkedij riegádimijn ja várrjalij kujnajt ja mánájt ja mesijt ájaj. Såmes bäjkijn Márrjá sjaddá ietjá namma sáme kujdnajubmelij Sáráhkká. Näjjda Márjá märrka silbast, M tjudtju Näjjda Márjá åvdåst, árrvon idnin ja guddin várrjalibmáj báha vuässte.

Näjjda Márjá märrka lä åsse sáme herrvimist ja adná ietjas árvov gunnik gájk ietjá mij lä tjanaduvvum sáme gápptjáj/gárvojda. Märrka lä dåbdos hállva gájk sáme dáfon ja aneduvvu ja lä vijjdáj aneduvvum kruähkken, gietsaldakbållon ja sillbakrágan. Näjjda Márján lij nanos árrvo sämij gaskan, jáhko mihte Sáráhká kulta dihte. Danen ij lä ullu tjielgas jus hierva guäddem merrki almatja anedin Márjáv jalá Sáráhkav ájlesin jalá gåbbátjak. Da guäkkte siehkanin såmes mierráj, gunnik mådde ietjá katolalatj åse ja sáme vieráltgåvvå ja filosofija.

Näjjda Márjá mierkan lä állgo romalatj-katolalatj jáhkon. Dat lij pilgrimmärrka cisterianalatj Tautra Márrjá-klåsståra åvdåst Tråanteluoktan mij vuorroduvvuj 1207. Tråantest kannu lä märrka hájjánam sáme hiervajda åsestime tjara. Álgost lij jáhkon messigist dagaduvvum, mav sáme idnin lij várrjaläjje metálla sämij gaskan. Märrka adná gotalatj unna M:av ja kråvnåv, ma tjåhken sjiddi Näjjda Márjá märrka. Dájjva lä märrka ja bokstávva M álkeduvvum vaj ij lä máhttelis dåbbdåt dajt.

Näjjda Márjá mierka aj gävdnuji arkeologalatj materiálan sämij urudagajst. Da gehttu subbtsasav gukkte idnin dajt tjábba ja symbålålatj sáme hiervajt jáhpetjuode tjara.